Hulpverlening
door het bevorderen van herstel en compensatie in het geval er een stoornis of een sociaal conflict is ontstaan. Dit betreft allerlei vormen van begeleiding en hulpverlening gericht op interventies.
Ruth: “Ons actieonderzoek was nodig om het project te helpen vormen en vorderen. Voor mij is dit project een nieuwe vorm van werken. Leuk daaraan is dat onderwijs en werkveld samenwerken. Praktijkorganisaties, ervaringsdeskundigen, onderwijs, onderzoekers en beleidsmakers. Je doet een hoop nieuwe dingen op. Ik denk continu ‘oh gut, zit het zo?’. Je wilt natuurlijk dat de vaart in zo’n project blijft. En dat is ook meteen de uitdaging. Er is zóveel uit te wisselen dat je daarin soms te lang blijft hangen. Terwijl het erom gaat dat we voortgang maken en verandertrajecten in gang zetten. Tegelijkertijd wil je (blijven) leren.”
Liesbeth: “In het eerste jaar van het leernetwerk Kwetsbare Gezinnen stond kennismaken centraal. Met de vorm: wat is een leernetwerk? Met elkaar: welke partners nemen deel aan ons leernetwerk Kwetsbare Gezinnen? Maar vooral ook met onze doelgroep: wat is kwetsbaarheid? Hoe benoem je kwetsbaarheid? Bij welke term voelen gezinnen zich prettig? En hoe signaleren we eigenlijk kwetsbare gezinnen? Met het onderzoek is gezocht naar antwoorden op deze vragen. We hebben literatuuronderzoek gedaan en daarnaast alle deelnemers aan het leernetwerk bevraagd over hun ervaringen. Ook de gezinnen zelf.”
Liesbeth Bolt (projectcoördinator) en Ruth Spijkerboer (docent-onderzoeker) van Hogeschool Leiden ontmoeten elkaar voor deze gelegenheid geheel passend bij deze tijd: online. Allebei zijn ze trekker van het leernetwerk Kwetsbare Gezinnen waarbij het allemaal draait om de vraag ‘hoe kan intergenerationele overdracht bij kwetsbare gezinnen worden doorbroken?’ Ze gaan met elkaar in gesprek over dit vier jaar durende project. Het eerste jaar van het leernetwerk is net afgerond met een actieonderzoek naar de betekenis van kwetsbaarheid en manieren om relaties te leggen met kwetsbare gezinnen.
“Wanneer vind jij iemand kwetsbaar? Iedereen heeft daar andere opvattingen over, ook het gezin zelf. Als je wilt samenwerken moet je elkaar eerst begrijpen.”
In 2020 startte Werkplaats SAMEN met het leernetwerk Kwetsbare Gezinnen. Hogeschool Leiden is vanuit het Kenniscentrum Samen Redzaam - lectoraat Transformaties in de zorg voor Jeugd, trekker van dit leernetwerk. Het leernetwerk wil samen met alle BOPOG-partners (beleid/gemeenten, onderwijs, praktijkorganisaties uit de zorg voor jeugd, onderzoekers/wetenschap en gezinnen/ervaringsdeskundigen) oplossingen vinden voor het vraagstuk: hoe doorbreek je intergenerationele overdracht bij kwetsbare gezinnen?
“Je ziet dat sommige problematiek generaties lang doorgaat. Van opa naar kind. Van kind naar kleinkind. En van kleinkind naar achterkleinkind. Wij hopen eraan bij te dragen deze cyclus te doorbreken.”
Ruth: “We willen vooral luisteren naar wat gezinnen zelf zeggen. Daarom moeten we contact leggen met die gezinnen. En in het onderzoek bekijken we hoe we dat contact maken. Je ziet dat problematiek zoals schulden, verslaving, geweld, gedragsproblematiek soms generaties lang doorgaan. Van grootouder naar kind, van kind naar kleinkind, en van kleinkind naar achterkleinkind. Wij hopen bij te dragen aan het in gang zetten van leerprocessen op alle niveaus. Op praktisch, onderzoeks- en beleidsniveau. Zo hopen we deze intergenerationele overdracht te doorbreken. En dan denk ik meteen: dat is een enorme klus! Waarom denken wij dat wij dat wel kunnen? Terwijl je tegelijkertijd ook wilt gelóven dat het kan.”
Liesbeth: “Afgelopen jaar heeft al vele mooie resultaten opgeleverd: uitwisseling, inzichten, workshops van netwerkdeelnemers, samenwerkingen tussen instellingen, maar ook een lessenserie over het leggen van relaties met gezinnen in de hulpverlening aan studenten van Hogeschool Leiden. In het ons tweede projectjaar staat samenwerking centraal. We hopen op een olievlekwerking, waarbij de gesprekken en contacten ook buiten ons leernetwerk doorgaan. Uit ons onderzoek blijkt – misschien heel voor de hand liggend – dat open communicatie, een goede relatie met het gehele gezin en reflectie op de geboden hulpverlening essentieel zijn. Met de aanbevelingen uit het rapport in de hand hopen we de komende jaren uiteindelijk best practices te vinden en door te ontwikkelen. Om zo gezinnen te helpen hun problematiek te doorbreken. En een verandering bij professionals, beleidsmakers en studenten in gang te zetten in het omgaan met kwetsbare gezinnen.
Ruth: “Dat is inderdaad de volgende stap. We hebben de aanbevelingen uit het onderzoek al klaarliggen. Kom maar met ideeën en aanknopingspunten waarmee we de hulpverlening anders kunnen insteken! Wat heb je daarvoor van ons nodig? Of moeten we het breder zoeken? De komende tijd gaat de aandacht echt naar de praktijk. De kracht van zo’n leernetwerk is dat de invulling nog heel vrij is. We weten eigenlijk nog niet welke kant we opgaan. Dat laten we aan het netwerk zelf. Hoewel ik natuurlijk grote vergezichten voor ogen heb, haha”.
Liesbeth: “We werken met een groep bevlogen mensen in onze regio die echt behoefte hebben aan verbetering. Dat geeft vertrouwen!”
door het bevorderen van herstel en compensatie in het geval er een stoornis of een sociaal conflict is ontstaan. Dit betreft allerlei vormen van begeleiding en hulpverlening gericht op interventies.
Hoe laat ging jouw wekker vanochtend? En waarom zette je die wekker? Zelfregulatie is hier het toverwoord.
Liesbeth Bolt (projectcoördinator) en Ruth Spijkerboer (docent-onderzoeker) gaan in gesprek over het leernetwerk kwetsbare gezinnen.
Met loeiende sirenes rijden er vijf politieauto’s je straat binnen. Het gebonk op de deur doet je besluiten om toch maar open te doen.
‘Jij had nooit geboren moeten worden.’ Michelle (16) vertelt aan haar sociotherapeut Pauline (28) over de relatie met haar moeder.
You’ve entered The Game! Samen met je team krijg je een casus voorgelegd: een man vertelt je kort over allerlei dingen die hij meemaakt.